Προειδοποίηση ευαίσθητου περιεχομένου: αναφορές σε σεξουαλική κακοποίηση, βιασμό
Τους τελευταίους μήνες, παράλληλα με την κορύφωση της πανδημίας, η χώρα παρακολουθεί καθηλωμένη μια αλυσιδωτή αντίδραση κατάργησης της σιωπής. Η καταγγελία της Ολυμπιονίκη Σοφίας Μπεκατώρου περί σεξουαλικής κακοποίησης από παράγοντα της Ομοσπονδίας Ιστιοπλοΐας, τον οποίο κατονόμασε με περισσό θάρρος, αποτέλεσε το σημείο μηδέν μιας μεγάλης διαδρομής, μακρόχρονης, επίπονης αλλά αδιαμφισβήτητα σπουδαίας. Μιας ευθείας πορείας προς το φως της αλήθειας, την εκθρόνιση της βίας και τη θεμελίωση μιας υγιέστερης κοινωνίας η οποία είναι πλέον σε θέση να πράξει το αυτονόητο· να σταθεί δίπλα θύματα και να κατακεραυνώσει τους θύτες, ποτέ το αντίθετο.
Οι σχεδόν καθημερινές καταγγελίες που ακολούθησαν αυτή της Σοφίας Μπεκατώρου έφεραν στην επιφάνεια την καλά ριζωμένη και απολύτως προστατευμένη βία σε χώρους υπέρλαμπρους όπως το θέατρο ή μέρη διακίνησης ιδεών, γνώσεων και διαμόρφωσης προσωπικοτήτων όπως το ελληνικό πανεπιστήμιο. Βία διαφόρων μορφών, με κοινό άξονα την άσκησή της από ανθρώπους υψηλά ιστάμενους, τους έχοντες εξουσία και δύναμη.
Δεκάδες περιστατικά ανασύρθηκαν στην επικαιρότητα, οι θύτες έπαψαν να είναι αδιόρατες φιγούρες, «Μεγάλος Σκηνοθέτης», «Γνωστός ηθοποιός», «Επίκουρος καθηγητής». Απέκτησαν ονοματεπώνυμο και κλήθηκαν να σηκώσουν το βάρος της πράξης τους, που μέχρι πρότινος αποτελούσε φορτίο μόνο του θύματος. Ακόμη και τώρα, ωστόσο, τα θύματα κακοποίησης δεν λαμβάνουν την αντιμετώπιση που θα έπρεπε. Τα δικαστήρια του πληκτρολογίου διψούν και αναρωτιούνται.
Γιατί τώρα;
Μήπως το προκάλεσαν;
Γονείς δεν είχαν;
Απορίες που βρίθουν κοινωνικών στερεοτύπων, αυτών περί αρσενικών παλιάς κοπής, αυτών που αποκλείεται να φταίει μονάχα ο θύτης.
Η απόδοση ευθυνών στο θύμα μοιάζει αδιανόητη, αλλά αποτελεί ένα καθ’όλα ζοφερό χαρακτηριστικό της σύγχρονης κοινωνίας. Το αντίκτυπο των διαδοχικών καταγγελιών περιστατικών βίας, πέραν της αυτονόητης απόδοσης δικαιοσύνης, είναι στην πραγματικότητα πολύ μεγαλύτερο. Η ελληνική κοινωνία είναι πλέον ώρα να περάσει στην άλλη πλευρά του φόβου.
Στην πλευρά αυτή, όπου ο μόνος που φοβάται είναι ο θύτης.
Στην πλευρά όπου τα θύματα προστατεύονται, ενδυναμώνονται και δεν καλούνται να απολογηθούν.
Η βία παύει να δικαιολογείται και κυρίως να συγκαλύπτεται, δεν χωράει πουθενά άλλωστε, ούτε στα πανεπιστημιακά έδρανα, ούτε στις θεατρικές σκηνές, ούτε σε βάθρα μεγάλων αθλητικών διοργανώσεων. Είναι απολύτως καταδικαστέα, όπως θα έπρεπε να είναι από καταβολής κόσμου.
Σε μια κοινωνία που η διάκριση του θύματος από το θύτη καθίσταται θολή και αδιόρατη, έρχεται επιτέλους μια στιγμή που περνάμε στην άλλη πλευρά του φόβου. Αυτή η πλευρά έχει φως, αλήθεια και μια απάντηση σε όσους αναρωτήθηκαν «Γιατί τώρα». Γιατί τώρα πήρα δύναμη από κάποιον πιο θαρραλέο από εμένα και τώρα κλήθηκα να δώσω με τη σειρά μου το θάρρος αυτό σε κάποιον που φοβάται ακόμη.
Γιατί τώρα κανείς δεν είναι μόνος.
Γιατί τώρα είμαστε επιτέλους στην άλλη πλευρά.
Φωτογραφία: Ελένη Σάντολη, Σίμος Μανιάτης, Ιωακείμ Μασμανίδης
