Αγαπητέ άνθρωπε, καλωσόρισες στον πλανήτη Γη. Κατά πάσα πιθανότητα αυτή τη στιγμή έχεις να ασχοληθείς με πιο σημαντικά πράγματα, όπως το να δεις ένα ακόμη επεισόδιο της σειράς που παρακολουθείς ή να βρεις λεζάντα για την φωτογραφία που θα δημοσιεύσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Όμως, για να διαβάζεις αυτό το κείμενο, μάλλον διαθέτεις μερικά λεπτά και έτσι παίρνω το θάρρος να σου ζητήσω να με συνοδεύσεις σε ένα μικρό διαστρικό ταξίδι.
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε απόσταση 27.000 ετών φωτός από το κέντρο του γαλαξία Milky Way, σε μια περιοχή που ονομάζεται βραχίονας του Ωρίωνα. Εκτιμάται πως υπάρχουν περίπου 300 εκατομμύρια πλανήτες και 200 με 400 δισεκατομμύρια άστρα στον Γαλαξία -στον έναν από τους 100 δισεκατομμύρια άλλους γαλαξίες του ορατού, μόνο, σύμπαντος. Τα νούμερα αυτά φαντάζουν τεράστια και μένουν μόνο στην… φαντασία. Τα πολλά δεκαδικά ψηφία προκαλούν πονοκέφαλο και οι αριθμοί γίνονται πλέον απρόσιτα σύμβολα και όχι κάτι «χειροπιαστό».
Για αυτό, θα προσπαθήσουμε να τα «αγγίξουμε» μέσα από μερικά παραδείγματα. Εάν θέλαμε να στοιβάξουμε ένα εκατομμύριο φύλλα χαρτιού το ένα πάνω στο άλλο, θα παίρναμε έναν πύργο ύψους ενός χιλιομέτρου, ενώ εάν στοιβάζαμε ένα τρισεκατομμύριο φύλλα, θα είχαμε έναν πύργο ενός εκατομμυρίου χιλιομέτρων, δηλαδή περίπου 7 φορές την διάμετρο του πλανήτη Δία! Εάν ο Bill Gates ήθελε να αποταμιεύσει την περιουσία του -η οποία αγγίζει τα 130 δισεκατομμύρια- σε χαρτονομίσματα ενός δολαρίου, θα χρειαζόταν μια αποθήκη διαστάσεων ενός γηπέδου του τένις και ύψους δεκαπλάσιου του Λευκού Πύργου της Θεσσαλονίκης.
Ύστερα από αυτή την παρένθεση, ας επιστρέψουμε για λίγο ακόμα στην Γη. Μεγάλοι αριθμοί ή όχι, τίποτα δεν εμπόδισε ιδιαίτερα την ανθρωπότητα από την τάση της για αυτοκαταστροφή. Λίγο ο εγωκεντρισμός, λίγο η μεγαλομανία, λίγο ο διακαής πόθος για την εξουσία και λίγο η αυταπάτη του ανθρώπου πως είναι ο κυρίαρχος του σύμπαντος, όλα αυτά συνθέτουν το τέλειο μίγμα για την παρακμή του πολιτισμού, την επιβράδυνση της τεχνολογικής εξέλιξης, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Δεν χρειάζεται να ταξιδέψουμε πολύ μακριά -ούτε καν να αφήσουμε το ηλιακό μας σύστημα- για να διαπιστώσουμε ότι ο πλανήτης Γη δεν είναι τίποτα άλλο από μια μικρή βούλα στο μαύρο πέπλο του διαστήματος η οποία γίνεται όλο και πιο μικρή όσο απομακρυνόμαστε από αυτήν, μέχρις ότου να μην φαίνεται καθόλου. Το σύμπαν διαστέλλεται συνεχώς και μπορεί να συνεχίσει να υφίσταται χωρίς εμάς. Κανένας δεν θα έρθει να μας βοηθήσει, να μας σώσει από τους ίδιους μας τους εαυτούς. Είμαστε ένας κόκκος σκόνης στο απέραντο κοσμικό σκοτάδι.
Κι όμως αυτός ο κόκκος, αυτή η βούλα είναι το σπίτι μας. Είναι κάθε κυνηγός, κάθε νομάς, κάθε εξερευνητής που τόλμησε, κάθε αυτοκράτορας που καθοδήγησε. Είναι όλοι οι εφευρέτες, οι επιστήμονες και οι φιλόσοφοι που συνεισέφεραν στο μυαλό και όλοι οι καλλιτέχνες που μάγεψαν την καρδιά. Είναι οι ένδοξοι πολιτισμοί και οι κοινωνίες που δημιουργήθηκαν, η οικονομία, οι ιδεολογίες, οι θεσμοί, οι αξίες που καλλιεργήθηκαν. Είναι τα συναισθήματα που μας στιγματίζουν, η αγάπη, ο θρήνος, η γαλήνη, ο πόνος, το πάθος.
Οφείλουμε στους προγόνους αλλά και στους απογόνους μας να σεβόμαστε όλους ανεξαιρέτως τους συνανθρώπους μας καθώς και να συντηρήσουμε αυτόν τον μικρό πλανήτη. Αρκεί να παραμερίσουμε τον εγωισμό μας και να κοιτάξουμε πέρα από την «μύτη» μας, πέρα από το ατομικό μας συμφέρον. Ζούμε μια μικρή ζωή σε μια απόμερη γωνιά του κόσμου. Ας την κάνουμε τουλάχιστον όμορφη, ας την κάνουμε να αξίζει.
«Για μικρά πλάσματα σαν εμάς, η απεραντοσύνη γίνεται ανεκτή μόνο μέσω της αγάπης»
– Καρλ Σέιγκαν, αστρονόμος και αστροφυσικός.
Φωτογραφία: Συμεών Μανιάτης (@simos_maniatis)