Εισιτήριο προς τη γνώση (Παγκόσμια Ημέρα Μουσείου)

Προειδοποίηση ευαίσθητου περιεχομένου: ψυχικές ασθένειες, βάναυσες πρακτικές θεραπείας

Τα μουσεία, στην πρωταρχική, παρωχημένη μορφή τους, ήταν ιδιωτικές συλλογές εύπορων ατόμων και οικογενειών ή υπάγονταν στην έννοια των ιδρυμάτων τέχνης και περίεργων/σπάνιων φυσικών αντικειμένων. Το πρώτο μουσείο, ονόματι Ennigaldi-Nanna χρονολογείται από το 530 π.Χ. και εξέθετε αρχαιότητες από τη Μεσοποταμία.

Προς τιμήν της παγκόσμιας Ημέρας Μουσείου, ας ρίξουμε μια ματιά στα πιο παράξενα μουσεία επί γης:

1. Το Ψυχιατρικό Μουσείο Glore: Τοποθετημένο στο St. Joseph του Missouri, το συγκεκριμένο μουσείο έχει ως θεματική τις ψυχικές ασθένειες και τον -βάναυσο- τρόπο αντιμετώπισης τους στις Η.Π.Α, κατά τους προηγούμενους αιώνες. Το μουσείο περιλαμβάνει σοκαριστικά εκθέματα, όπως εργαλεία για την αφαίρεση κομματιών του προμετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου, στολές του προσωπικού, μια καρέκλα που έδεναν τους ασθενείς, τη λεγόμενη Tranquilizing Chair, όπως επίσης και το «κουτί του τρελού», το οποίο υπέβαλλε τους πάσχοντες στο μαρτύριο της ορθοστασίας. Στο μουσείο υπάρχουν, επιπλέον, καλλιτεχνικές δημιουργίες των ασθενών. Ρομαντικό μέρος, κατάλληλο για ζευγαράκια!
2. Το Μουσείο των Υπονόμων: Όλοι, κάποια στιγμή στη ζωή μας, επιθυμήσαμε να μάθουμε για το αποχετευτικό σύστημα του Παρισιού και την ιστορία του: Το Μουσείο των Υπονόμων είναι το κατάλληλο. Εξαπλώνεται σε μία έκταση 2.100 χιλιομέτρων κάτω από το έδαφος της γαλλικής πρωτεύουσας και περιλαμβάνει παλαιούς και σύγχρονους εξοπλισμούς αποχέτευσης, τον ιματισμό των εργατών της αποχέτευσης, τεράστιες ξύλινες μπάλες που χρησιμοποιούνται για την απολύμανση σηράγγων κάτω από τον Σηκουάνα, καθώς και εκθέματα σχετικά με την ιστορία και των σχεδιασμό του δικτύου. Κι όλα αυτά σε ένα ευωδιαστό κλίμα!
3. Το Μουσείο των Χωρισμένων: Ευρισκόμενο στο Ζάγκρεμπ της Κροατίας, το μουσείο αυτό υπήρξε γέννημα θρέμμα του χωρισμού δύο καλλιτεχνών, οι οποίοι αναγόρευσαν τα αντικείμενα που αντάλλασσαν στη διάρκεια της σχέσης τους σε μουσειακά εκθέματα. Το μουσείο έχει βιωματικό χαρακτήρα, καθώς επισκέπτες από όλο τον κόσμο καλούνται να χαρίζουν αντικείμενα από προηγούμενες σχέσεις τους, συνοδεύοντας τα με μια μικρή περιγραφή. Μάλιστα, στην ιστοσελίδα του μουσείου χιλιάδες πικραμένοι μπορούν να μοιράζονται τον πόνο τους, βάζοντας τόπο χωρισμού, φωτογραφίες και τη σχετική ιστορία. Love is in the air!
4. Το Μουσείο των Φαλλών: Στο Ρέκιαβικ της Ισλανδίας δίνεται, εδώ και 24 χρόνια, μια ισχυρή γροθιά στα ταμπού με ένα μουσείο στην πραγματικότητα καθόλου άσεμνο. Το μουσείο περιλαμβάνει ως εκθέματα πέη 268 θηλαστικών, μεταξύ των οποίων φώκιες, ελέφαντες, άλογα, φάλαινες, χάμστερ. Ο ιδιοκτήτης του μουσείου συνεργάζεται με κτηνοτρόφους, κυνηγούς, σφαγεία και ινστιτούτα ερευνών, τα οποία επιτελούν το έργο του δωρητή. Το μουσείο, μάλιστα, ενδείκνυται για σχολικές εκδρομές!
5. Υποβρύχιο Μουσείο Γλυπτών: Εκτεινόμενο σε 420μ2 , το ιδιαίτερο αυτό μουσείο βρίσκεται στην πόλη Κανκούν του Μεξικό και συγκεκριμένα στον βυθό της θάλασσας. Απαριθμεί πάνω από 500 αγάλματα, σμιλεμένα με ειδικό τσιμέντο, με σκοπό την προστασία της υδάτινης ζωής. Καταδεικνύει, έτσι, τη σχέση τέχνης-περιβάλλοντος και καλεί τους επισκέπτες να περιηγηθούν με πλοιάριο, σκάφανδρο ή scuba diving. Πάμε όλοι μαζί σε μια παραλία!
6. Το Μουσείο του Λουκάνικου: Στην καρδιά του Βερολίνου, υπάρχει ένα μουσείο αφιερωμένο στο currywurst, το φημισμένο λουκάνικο με κάρυ που κάνει πάταγο στη Γερμανία τα τελευταία 70 χρόνια. Το μουσείο είναι διαδραστικό και περιλαμβάνει παιχνίδια σε υπολογιστή, ξενάγηση με το currywurst van, δυνατότητα «δημιουργίας» των δικών σου λουκάνικων, καναπέδες-πολυθρόνες σε σχήμα λουκάνικου και -προφανώς- μια πολυπόθητη καντίνα. Η γνώση περνάει απ’ το στομάχι!
7. Το Μουσείο Μολυβιού: Βρίσκεται στο Κέσγουικ της Αγγλίας και αναλαμβάνει να ενημερώσει με τρόπο εναλλακτικό για την ιστορία του γραφίτη και την κατασκευή των μολυβιών μέσω κουίζ και καλλιτεχνικών εκθεμάτων, ενώ το εισιτήριο είναι επίσης ένα μολύβι. Στο συγκεκριμένο μουσείο φιλοξενείται το μεγαλύτερο μολύβι του κόσμου, βραβευμένο με Guinness, ύψους 9 μέτρων και βάρους 500 κιλών!
8. Το Μουσείο Κακών Τεχνών: Έχει τη βάση του στη Μασσαχουσέτη των Η.Π.Α και αριθμεί περίπου 600 πίνακες στους οποίους…κάτι πήγε στραβά. Πρόκειται για πίνακες ατελείς, ακαλαίσθητους και περίεργους, όχι, όμως, και ανιαρούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατασκευάστηκαν με αγνά κίνητρα από τους δημιουργούς τους, αλλά κάτι στην πορεία απέτυχε και πλέον τυγχάνουν απήχησης μέσω μιας άλλης οδού. Το μουσείο εμπλουτίζει τη συλλογή του από υπαίθριες αγορές, καλλιτέχνες που αποδέχονται το αντιαισθητικό των έργων τους, ακόμη κι από κάδους σκουπιδιών. Μάθε τέχνη κι άσ’ τηνε!
9. Το Μουσείο Συρματοπλέγματος: Στο Κάνσας των Η.Π.Α. έχει στηθεί ένα ολόκληρο μουσείο ως φόρος τιμής στο υλικό το οποίο βοήθησε να αναπτυχθεί η σύγχρονη Αμερική. Η έκθεση του Barbed Wire Museum παρουσιάζει την ιστορία του συρματοπλέγματος, το οποίο, αρχικά, αποτελούσε μέσο περιβολής μεγάλων εκτάσεων γης, ώστε να περιορίζονται οι κινήσεις των βοοειδών και των άλλων ζώων ελευθέρας βοσκής.
10. Το Μουσείο Καθισμάτων Τουαλέτας: Το μουσείο αυτό αποτελεί την ευφάνταστη ιδέα ενός συνταξιούχου υδραυλικού, ο οποίος αποφάσισε να μετατρέψει καπάκια και καθίσματα τουαλέτας σε έργα τέχνης, ζωγραφίζοντας και κολλώντας διάφορα υλικά πάνω τους. Στο γκαράζ του στο Τέξας υπάρχουν περισσότερα από 1.000 ιδιαίτερα δημιουργικά καθίσματα τουαλέτας, με αποτέλεσμα τη γέννηση ενός αυτοσχέδιου διασκεδαστικού μουσείου. Ξαλαφρωτικό!

Το μουσείο αποτελεί έναν εναλλακτικό χώρο εκπαίδευσης που ξεφεύγει από τη στεγανοποιημένη μορφή των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Καθιστά τη μάθηση βιωματική, προσφέρει οπτικά και γνωστικά ερεθίσματα ποικίλης θεματολογίας, εξοικειώνει τους επισκέπτες με «σπάνιες και ύψιστες μορφές τέχνης που λειτούργησαν ως σκηνικοί ιμάντες για την άνοδο της διεθνούς αισθητικής και πολιτιστικής αυλαίας». Ως πηγή και θεματοφύλακας του πολιτισμού και της συλλογικής εθνικής κι ιστορικής συνείδησης, οδηγεί, με τρόπο περίτεχνο, στη σφαιρική και πλουραλιστική επιμόρφωση των πολιτών και προσφέρει μια λυτρωτική ματιά στο παρελθόν, στο παρόν και -γιατί όχι- στο μέλλον: το μουσείο δίνει στους ανθρώπους τα ερεθίσματα να σκέφτονται, να δρουν και να εξελίσσονται.

Ιδιάζουσας σημασίας είναι, φυσικά, κι ο επικοινωνιακός ρόλος που διαδραματίζουν τα μουσεία. Οι μουσειακές εκθέσεις, προωθώντας την ψυχαγωγία, την πραγματική τέρψη της ανθρώπινης ψυχής (κι όχι απλώς την αχαλίνωτη διασκέδαση), συντελούν στην επικοινωνία του ανθρώπου με τον άνθρωπο, αλλά και με το αντικείμενο και τους ισχυρούς συμβολισμούς του. Δεν είναι, συνεπώς, άξιο απορίας που αισθανόμαστε κατακλυσμένοι από δέος, ερχόμενοι σε επαφή με ανεξίτηλα «σημεία» της ανθρώπινης πορείας στον χρόνο. Εξάλλου, δεν είναι αμελητέα και η χαρά, ο ενθουσιασμός κι η έμπνευση της ανακάλυψης που απλόχερα παρέχουν τα μουσεία στο κοινό.

Χρόνια πολλά μουσεία, να σας χαιρόμαστε!

Πηγές:

https://mikropragmata.lifo.gr/listes/afta-einai-ta-5-pio-efialtika-mouseia-ston-kosmo/
https://www.travelstyle.gr/soakroun-ta-10-pio-musthriwdh-mouseia-kosmo/
http://valueforlife.gr/free-time/ta-paraksena-mouseia-tou-kosmou-ekthemata-gia-apoxetefsi-dialymenes-sxeseis-kapakia-toualetas-kai-tsantes/
https://www.iefimerida.gr/news/52371/αυτά-είναι-τα-μουσεία-με-τα-πιο-περίεργα-εκθέματα-του-κόσμου
https://www.typosthes.gr/arheio/125469_ta-25-pio-perierga-moyseia-toy-kosmoy-video

Φωτογραφία: Εβελίνα Παπαδοπούλου