Επανάπαυση στην δόξα των προγόνων μας

Ο Έλληνας τους αρχαιότερους χρόνους κατείχε τα πρωτεία από διανοητική άποψη. Πράγματι υπήρξε λαμπρός φιλόσοφος και ιστορικός, υποδειγματικός αρχιτέκτονας, δημιουργικός λογοτέχνης και γεννήτορας της δημοκρατίας. Δεν είναι να απορεί κανείς που ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός δοξάζεται επί αιώνες και μελετάται ακόμα και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ας κάνουμε, λοιπόν, μια σύντομη ανασκόπηση της ιστορίας του για να γνωρίζουμε σε τι αναφερόμαστε.

Παρόλο που η ονομασία «Ελλάδα» αναγνωρίστηκε μόλις το 1828, η ελληνική ιστορία εκτείνεται σε μια μακρά περίοδο αιώνων προς το παρελθόν. Μαρμάρινα ειδώλια, πήλινα αγγεία, ανάκτορα και ακροπόλεις ξετυλίγουν ένδοξους πολιτισμούς στους ιστοριογράφους. Ομηρικά έπη, λυρική ποίηση, δράματα και κωμωδίες εκτυλίσσουν απαράμιλλες ιστορίες. «Χρυσά» ονόματα, όπως ο Πλάτωνας, ο Περικλής, ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης -και η λίστα συνεχίζεται- έζησαν και μεγαλούργησαν εκείνα τα χρόνια. Οι πρώτοι Ολυμπιακοί αγώνες, η θέσπιση της δημοκρατίας, η Πανελλήνια Ιδέα χρονολογούνται εκείνη την περίοδο.

Βέβαια αξίζει να αναφερθεί ότι το «απαστράπτoν» παρελθόν δεν ήταν μονίμως τόσο τέλειο όσο παρουσιάζεται. Οι εμφύλιοι λόγω οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων αποτελούσαν συχνό φαινόμενο. Οι στρεψοδικίες από τους ρήτορες ήταν κι αυτές στο «τραπέζι». Ο Αριστοτέλης όντας δάσκαλος του Μακεδόνα Μέγα Αλεξάνδρου αναγκάστηκε να φύγει από την Αθήνα μετά τον θάνατο του τελευταίου λόγω της εχθρικότητας των κατοίκων. Ο Σωκράτης καταδικάστηκε σε θάνατο με υποκρύπτoν κίνητρο την αντιζηλία του με σημαντικούς άντρες της εποχής .

Η άγνοια για τα παραπάνω συνέβαλε καταλυτικά στo να μεθύσουμε από την αίγλη των επιτευγμάτων των προγόνων μας. Επόμενο ήταν ένας άνθρωπος πρότυπο για τα δεδομένα της εποχής του, με διευρυμένους ορίζοντες, να καταλήξει να χτίζει γύρω του τείχη, να δημιουργεί έναν δικό του «ουτοπικό» για τα μάτια του κόσμο, νομίζοντας ότι βρίσκεται στο επίκεντρο.

Ό,τι θετικό στοιχείο κράτησε ο νεοέλληνας από το εγκωμιασμένο παρελθόν αποτελεί μάλλον μια απλή καρικατούρα. Φαντάζει θερμός και φιλόξενος, μέχρι που να ανοίξουν τα σύνορα για τους πρόσφυγες. Δείχνει δραστήριος και φιλόπονος, μέχρι που να χρειαστεί τωόντι να δουλέψει. Δημοκρατικός και άξιος ηγεσίας μέχρι που να χρειαστεί να προσφέρει κονδύλια για την παιδεία και την εκπαίδευση. Δίκαιος και ηθικός, μέχρι που να τον δελεάσουν με χρήματα για να υπερασπιστεί την ανηθικότητα. Όλα αυτά έρχονται να δέσουν με τον πατριωτικό ζήλο και την πεποίθηση ότι ο ελληνικός λαός είναι ανώτερος από τους υπόλοιπους.

Πώς μπορούμε όμως να αυτοχαρακτηριζόμαστε ανώτεροι όταν υστερούμε σε πιο στερεά χαρακτηριστικά; Όταν αγνοούμε τα καθημερινά φαινόμενα βίας που πηγάζουν από στερεοτυπικές ιδεολογίες; Όταν υποβαθμίζουμε την εκπαίδευση και την παιδεία; Όταν η αλληλεγγύη και η ανιδιοτέλεια δεν συμβαδίζουν μέσα μας; Όταν υπονομεύουμε την δημοκρατία, όταν εκμεταλλευόμαστε την οικονομική αδυναμία, την αμάθεια, την αφέλεια; Όταν εκφοβίζουμε για να ικανοποιήσουμε το ατομικό μας και μόνο συμφέρον; Όταν ζούμε σε μια Ελλάδα του 21ου αιώνα, μα οι καταστάσεις φαντάζουν μεσαιωνικές; Μα βέβαια, ξεχνάμε εύκολα όταν πρόκειται να βολευτούμε.

Ωστόσο, δεν είναι πρέπον να τα ισοπεδώνουμε όλα, άλλωστε το νόμισμα έχει δύο όψεις. Υπάρχουν ακόμα άνθρωποι που αναζητούν την ευδαιμονία και επιζητούν την πνευματική ολοκλήρωση, που είναι διατεθειμένοι να κοπιάσουν για τους στόχους τους και για μια καλύτερη κοινωνία. Κυνηγούν ευκαιρίες και αν χρειαστεί τις δημιουργούν οι ίδιοι. Διαπρέπουν στους τομείς της επιστήμης, αλλά και της καθημερινής ζωής γενικότερα. Αποτελούν έναν θρόμβο στην μονότονη ροή της σύγχρονης κοινωνίας.

Όσο ωραία και αν ηχούν στα αφτιά μας χαρακτηρισμοί όπως «κουβαλητές του έργου λαμπρών μυαλών» ή «απόγονοι των θεών», δεν δοξάζουν εμάς αλλά τους προπάτορές μας. Πρέπει να «ανθίσουμε» ξανά, όχι για να μας επαινούν αλλά για τους ίδιους μας τους εαυτούς, για την ίδια μας την κοινωνία. Οφείλουμε να γκρεμίσουμε τον τοίχο που χτίσαμε γύρω μας και να κοιτάξουμε πέρα από τους ορίζοντες, να καταβάλουμε προσπάθεια για να αναπτυχθούμε. Οφείλουμε να στοχεύσουμε ψηλά. Shoot for the stars and the worst thing that could happen is land on the moon.

Φωτογραφία: Γρηγόρης Λαζαρίδης, Θεώνη Γκέσιου

Παρόμοια Άρθρα

Osmosis - TEDx AUTH
Περισσότερα
The Cleaningans - TEDx AUTH
Περισσότερα
lets-talk-about-comedy
Περισσότερα