Προειδοποίηση ευαίσθητου περιεχομένου:
αναφορές σε ρατσισμό, εγκλήματα φυλετικού μίσους και αυτοκτονία
H πλειονότητα της επιστημονικής κοινότητας στο τομέα της Ανθρωπολογίας συμφωνεί πως 150,000 χρόνια πίσω οι πρώτοι άνθρωποι που ανήκουν στο είδος μας -homo sapiens- ζούσαν αρμονικά την ζωή τους στα βάθη της Νότιας Αφρικής. Οι πηγές τους, επίσης, αποδεικνύουν πως 70,000 χρόνια πριν οι άνθρωποι από την Νότια Αφρική άρχισαν να μετακινούνται προς την Αραβία και από εκεί εξαπλώθηκαν προς την Ευρασία. Παρά το γεγονός ότι η εθνική μας καταγωγή δηλώνει πολλά για την φυσιογνωμία μας, την κουλτούρα μας και τις πεποιθήσεις μας, η εξέλιξη αυτή δεν αναιρεί την ιστορία μας. Την πολύ αρχή μας.
Οι ίδιοι οι άνθρωποι, ως οι πρώτοι δικοί μας άνθρωποι ήταν έγχρωμοι και αυτοί κατάφεραν να προσαρμοστούν και να επιβιώσουν ανάμεσα στα προηγούμενα ανθρώπινα είδη, homo erectus, homo soloensis και homo denisova.
Σήμερα, χιλιάδες χρόνια αργότερα, ερχόμαστε ακόμη αντιμέτωποι με τα ερωτήματα του «ποιος ανήκει πού», «ποιος είναι καλύτερος από ποιον», «ποιος έχει καλύτερο DNA».
Κοιτάμε στραβά τον διπλανό μας στο λεωφορείο, ελέγχουμε τη τσάντα μας μόλις ένας έγχρωμος στέκεται δίπλα μας και είμαστε περισσότερο επιρρεπείς στο να συγκρουστούμε με τον διαφορετικό από εμάς σε όψη άνθρωπο.
Ο George Floyd δεν είναι ο πρώτος, ούτε, δυστυχώς, ο τελευταίος έγχρωμος που χάνει τη ζωή του στην Αμερική. Δύο μήνες πριν από εκείνον, ο Ahmaud Arbery δολοφονήθηκε από δύο λευκούς άνδρες με την υποψία ότι μπορεί να ήταν εγκληματίας. Το 2014 ο Michael Brown δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από έναν αστυνομικό στο Mισσούρι με την υποψία πως τα τσιγάρα που αγόρασε από έναν συνηθισμένο κατάστημα ήταν παράνομα. Το 2015 η Sandra Bland δέχτηκε λεκτική και σωματική κακοποίηση από έναν αστυνομικό, ο οποίος την σταμάτησε για τυχαίο έλεγχο και τρεις μήνες αργότερα εκείνη αποφάσισε να αυτοκτονήσει.
Όπως η Reni Eddo-Lodge έχει επισημάνει στο βιβλίο της “Why I’m no longer talking to white people about race”, όταν ο Barack Obama έγινε ο πρώτος έγχρωμος Πρόεδρος της Αμερικής, η αμερικανική κοινότητα βιάστηκε να υποστηρίξει πως πλέον ζούμε σε μια μετά-ρατσιστική εποχή. Όμως, όσο περιστατικά όπως τα παραπάνω όπου έγχρωμοι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους άδικα συνεχίζουν να συμβαίνουν, δεν μπορούμε να υποθέτουμε πως έχουμε απαλλαχθεί από τον φυλετικό ρατσισμό.
Όσο ακόμα μαύρα παιδιά εκπαιδεύονται και μαθαίνουν από μικρά πως να έρχονται σωστά αντιμέτωπα με την αστυνομία για να μην κατηγορηθούν άδικα ή για να μην δολοφονηθούν, καταλήγουμε πως η μετα-ρατσιστική εποχή αποτελεί ακόμα μια ουτοπία.
Ο θυμός, η οργή και η απόγνωση για την υπόθεση του George Floyd έχει πολύ βαθύτερες ρίζες. Είναι η απάντηση και το αποτέλεσμα σε μια καθημερινότητα, σε ένα κατεστημένο που αδικεί, κακοποιεί και σκοτώνει αβίαστα. Δεν είναι το πλαστό εικοσαδόλαρο, τα υποτιθέμενα απαγορευμένα τσιγάρα, ούτε η περίεργη ματιά που οδηγεί τους μεροληπτικούς αστυνομικούς στην Αμερική να καταφεύγουν επανειλημμένα σε κατάχρηση εξουσίας. Είναι η κοινή αμερικάνικη αντίληψη πως ένας έγχρωμος “will never be good enough” για να φτάσει το λευκό πρότυπο.
Το αμερικάνικο όνειρο έχει καταλήξει εφιάλτης για πολλά έγχρωμα παιδιά που προετοιμάζονται για το πώς πρέπει να προσπαθούν διπλά για να φτάσουν να θεωρούνται το ίδιο άξιοι με έναν λευκό. Το αμερικανικό όνειρο απέτυχε, γιατί στο δρόμο για την δόξα παρέσυρε εκατοντάδες αθώες ψυχές.
Είμαι λευκή και γνωρίζω πως ποτέ δεν θα καταλάβω ούτε θα νιώσω πως ζει ένας έγχρωμος στη Δύση. Όμως, πονάω το ίδιο για την αδικία που εμείς οι homo sapiens δημιουργήσαμε εις βάρος των ομοίων μας. Όσο οι αντιλήψεις που μας διαμόρφωσαν και μας εξέλιξαν περιορίζουν το πεδίο σκέψης μας και μας βάζουν σε στερεοτυπικά καλούπια που οι προηγούμενοι δημιούργησαν, τόσο θα δίνουμε συγκεκριμένη μορφή στο ποιος μοιάζει επικίνδυνος και ποιος όχι, στο ποιος έχει μεγαλύτερη αξία και ποιος όχι, στο τι μπορούμε εμείς να καταφέρουμε και τι οι άλλοι.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται όσο εμείς επαναλαμβάνουμε τα ίδια, μοιραία και επίπονα λάθη.
Επεξεργασία Φωτογραφίας: Συμεών Μανιάτης