Η εξέλιξη των γυναικείων προτύπων ομορφιάς: από τη θεά Αφροδίτη στην Kim Kardashian και στο body positivity

Γυναίκα. Μια λέξη, χίλια νοήματα και άλλες τόσες εικόνες. Πόσο δύσκολο είναι να είσαι γυναίκα. Να έχεις συνδεθεί από την αρχαιότητα με την ομορφιά και τη θηλυκότητα. Ένας άλυτος γόρδιος δεσμός που σε ταλανίζει. Να είσαι περιποιημένη, να είσαι καλοντυμένη, να είσαι γυμνασμένη, να είσαι, να είσαι…

Από πού πηγάζει όμως η θηλυκότητα και ποιος άραγε ορίζει τη γυναικεία ομορφιά; Η έννοια της ομορφιάς, παρότι είναι τόσο γενική και αυθαίρετη, ταυτόχρονα συνίσταται και τόσο περιορισμένη σε αυστηρά περιχαρακωμένα όρια. Θεωρούμε ιδανικό ό,τι θεωρείται από το συρμό της εποχής ως ιδανικό, γεγονός που μπορεί κάλλιστα να αποδειχθεί από την εξέλιξη των γυναικείων προτύπων ομορφιάς ανά τους αιώνες.

Πρώτα στην Αρχαία Ελλάδα, πρότυπο ομορφιάς και ευρωστίας θεωρούνταν το αρμονικά καλογυμνασμένο σώμα με πρότυπο της εποχής να αποτελεί η θέα Αφροδίτη, η θεά του έρωτα, της ομορφιάς και της σεξουαλικότητας. Αρκετά αργότερα, στην περίοδο της αναγέννησης, εκτιμώνταν ιδιαίτερα οι γυναίκες που είχαν ένα γεμάτο σώμα με παχουλές καμπύλες, λευκό δέρμα και κόκκινα μάγουλα. Τα ανοιχτόχρωμα μαλλιά και το στρογγυλεμένο πρόσωπο ήταν οι ανώτερες ενδείξεις ομορφιάς. Στη Βικτοριανή Αγγλία, σημασία είχε η λεπτή μέση, την οποία δημιουργούσαν με ασφυκτικά στενούς κορσέδες. Από το ’30 μέχρι και το ’50, την περίοδο που ονομάστηκε «Χρυσή Εποχή του Χόλιγουντ», η πληθωρικότητα ήταν πάλι της μόδας. Μεγάλη επιρροή άσκησε φυσικά το (απόλυτο θηλυκό) της εποχής, η Μέριλιν Μονρόε, το χρυσό κορίτσι του Hollywood. Το ’60 κυριαρχούσε η εικόνα του μοντέλου «Twiggy», φοβερά αδύνατα, σχεδόν εφηβικά σώματα. Στα ’90s, η ιδανική γυναίκα ήταν μια γυναίκα που φαινόταν λεπτή, αδύναμη και παραμελημένη. Το μοντέλο Kate Moss ήταν η ηρωίδα αυτής της δεκαετίας με το χλωμό δέρμα και το αδύνατο σώμα. Σήμερα, τα λιγνά άκρα, το πλούσιο στήθος, η λεπτή μέση και η γεμάτη λεκάνη, μία τέλεια κλεψύδρα τύπου “Kim Kardashian” επικρατούν. Πολλές μάλιστα αναζητούν όλο και περισσότερο «διορθώσεις» πλαστικής χειρουργικής για να επιτύχουν αυτό το σώμα και το αψεγάδιαστο πρόσωπο.

Συνεπώς, η αναζήτηση της εξωτερικής ομορφιάς δεν αποτελεί γνώρισμα μονάχα της επικαιρότητας. Απλώς σήμερα αυτή η προσπάθεια γίνεται πιο επιτακτική, καθώς ενισχύεται από την καπιταλιστική νοοτροπία, τα υλιστικά πρότυπα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και πιο συγκεκριμένα το Instagram, ως το πλέον δημοφιλέστερο μέσο που γεννά, προάγει και αναπαράγει πρότυπα ομορφιάς.

Στην πραγματικότητα, η γυναίκα γίνεται έρμαιο των προτύπων ομορφιάς κάθε δεκαετίας. «Προσπαθώ να γίνω και ξεχνάω το είμαι. Τι είμαι όμως; Ίσως κάποιες φορές ο χειρότερος εχθρός του εαυτού μου». Άθελά μας, ακολουθώντας τα αγελαία ένστικτά και την ανάγκη μας ως κοινωνικά όντα να γίνουμε αποδεκτοί από τον περίγυρο, καθώς και να προσαρμοστούμε καλύτερα στο σύνολο, ξεχνάμε τη μοναδικότητα του εσωτερικού μας κόσμου. Γινόμαστε ανασφαλείς προσωπικότητες που επιδίδονται σε ένα μονομανές φιλάρεσκο κυνήγι της τελειότητας. Ακούγεται κλισέ, αλλά δεν υπάρχει το τέλειο και πρέπει αργά ή γρήγορα να το συνειδητοποιήσουμε. Άλλωστε, η ομορφιά ξεκινά από τη στιγμή που θα αποφασίσουμε να είμαστε ο εαυτός μας.

Αδιαμφισβήτητα, ζούμε σε μια κοινωνία που κατηγοριοποιεί τους ανθρώπους με βάση την εμφάνισή τους. Αυτή η κατηγοριοποίηση μας γέννα αμέσως αμέτρητες ανασφάλειες. Μπαίνουμε στη διαδικασία της σύγκρισης. «Τι έχει αυτή που δεν έχω εγώ». Λησμονούμε τη γυναικεία αλληλεγγύη και στο όνομα της «αναρρίχησης στο βάθρο της εξωτερικής καλαισθησίας» γινόμαστε ανταγωνιστικοί. Επιδιώκουμε μια ωραιοποιημένη εικόνα του εαυτού μας, με την οποία “εθιζόμαστε” στην προσπάθειά μας να μιμηθούμε τα πρότυπα διάσημων ηθοποιών και μοντέλων εκθαμβωτικής εξωτερικής ομορφιάς.

Συνειρμικά, μας έρχεται στο μυαλό το βιβλίο «Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι» στο οποίο αποδεικνύεται πως όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φύλου, φέρουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και αναπαράγουν με την αυτοεκτίμηση και το συναίσθημα ότι αξίζουν μια ιδεώδη εικόνα του εαυτού τους. Φυσικά, κανείς δεν θα αρνηθεί πως η κοινωνία είναι πολύ αυστηρότερη με τις γυναίκες. Ο ήρωας, όμως, που η διατήρηση μιας αψεγάδιαστης εξωτερικής εικόνας του γίνεται εμμονή είναι ένας άνδρας. Στην σημερινή εποχή του φαίνεσθαι, ο καθένας από εμάς στις πιο μικρές μέχρι και σε μεγαλύτερες στιγμές της ζωής του έχει μετατραπεί σε Ντόριαν Γκρει, το φαινόμενο πλέον έχει καθολική διάσταση. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις άλλωστε, όπου κορίτσια βιώνουν διατροφικές διαταραχές, όπως ανορεξία ή βουλιμία και αντίστοιχα αγόρια επιβάλλουν στον εαυτό τους αυστηρή δίαιτα και σκληρή άσκηση ώστε να γίνουν επιθυμητοί.

Τα πρότυπα αλλάζουν από γενιά σε γενιά και η μόδα είναι μια παροδική συνήθεια. Ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία, έχει αρχίσει να πραγματοποιείται μια τεράστια αλλαγή στον τρόπο εκπροσώπησης του γυναικείου σώματος στα μέσα ενημέρωσης και στην κοινωνία. Το κίνημα θετικής προσέγγισης του σώματος «Body positivity» ξεκίνησε να έχει αντίκτυπο γύρω στο 2012, ως hashtag που χρησιμοποιήθηκε στο κίνημα αποδοχής του βάρους πιο μεγαλόσωμων γυναικών όλων των φυλών και συνεχίζει να δίνει φωνή στις γυναίκες και να τις απαλλάσσει απο τον αυτοπεριορισμό.

Φαίνεται ότι ο κόσμος αρχίζει να προσέχει και να αναγνωρίζει ότι και τα διαφορετικά σώματα αξίζουν μια θέση τόσο στον χώρο της μόδας όσο και στην κοινωνία ευρύτερα, ενώ τα πρότυπα ομορφιάς έφτασε ο καιρός να «αποσυρθούν». Αποδεχόμαστε και αγκαλιάζουμε τον εαυτό και το σώμα μας. Γυναίκα. Μία λέξη, χίλια νοήματα, αμέτρητη δύναμη!

Παρόμοια Άρθρα

Osmosis - TEDx AUTH
Περισσότερα
The Cleaningans - TEDx AUTH
Περισσότερα
lets-talk-about-comedy
Περισσότερα