Κυνισμός: Το χιούμορ με κακή διάθεση

Όταν σου κάνουν κάποια «πλάκα» και εσύ νιώθεις μια ενόχληση, ένα «τσίμπημα» μέσα σου, έναν εσωτερικό θυμό, τότε είναι πιθανό να σου κάνουν ένα κυνικό αστείο, προκειμένου να σου περάσουν ένα καυστικό -έμμεσο πάντα- μήνυμα. Φυσικά, αυτού του είδους οι «πλάκες» δεν είναι αστεία, καμουφλάρονται όμως με τη μορφή αυτών. Όπως έχει επισημάνει ο Βρετανός συγγραφέας Herbert George Wells και όπως διαφαίνεται και στον τίτλο, «κυνισμός είναι το χιούμορ με κακή διάθεση».

Ας αποσαφηνίσουμε αρχικά τι είναι το χιούμορ. Χιούμορ είναι μία ιδιαίτερη μορφή ανθρώπινης επικοινωνίας που ως στόχο έχει πάντα να προκαλέσει το γέλιο και από τις δύο πλευρές – χωρίς να χλευάζει ή να κοροϊδεύει ή να ταπεινώνει κανείς κάποιον άλλον – διακωμωδώντας μια κατάσταση και ανυψώνοντας την διάθεση της παρέας. Κυνικό χιούμορ, από την άλλη, είναι, με λίγα αλλά περιεκτικά λόγια, μια υποκινούμενη από αρνητικά συναισθήματα στάση συμπεριφοράς, που ξεπερνά τα όρια της απλής ειρωνείας και καυστικότητας. Εμπεριέχει εχθρότητα, κρυφή επιθετικότητα, απαισιοδοξία, πικρία και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι όλα αυτά αποτελούν ταυτόχρονα και χαρακτηριστικά των χειριστικών ανθρώπων. Βέβαια, καλό θα ήταν να ξεκαθαρίσουμε ότι ορισμένες φορές τα καυστικά αστεία -ως ένα μέτρο- προκαλούν γέλιο και δεν λειτουργούν μόνο αρνητικά.

Ο κυνικός άνθρωπος νομίζει ότι εκφράζεται ελεύθερα, ανοιχτά και τίμια. Φυσικά όμως αυτό δεν ισχύει. Χρησιμοποιεί το χιούμορ ως τον μηχανισμό επίθεσης και έκφρασης των βαθύτερων συναισθημάτων του, ο οποίος είναι αυτός ο χειριστικός του τρόπος. Προσπαθεί να αποσυντονίζει την σκέψη σου, κάνοντάς σε «σύμμαχο» στο παιχνίδι του. Είναι κατά κόρον πονηρός, όχι έξυπνος. Είναι αδύναμος εσωτερικά. Διακατέχεται από ειρωνεία, σκληρότητα, χαιρεκακία, περιφρόνηση, προκλητικότητα και αδιαφορία απέναντι στα αισθήματα των αποδεκτών του κυνισμού του. Γίνεται επικίνδυνος, όταν βλέπει ότι ο τρόπος χειραγώγησης του είναι αποδεκτός από τα υπόλοιπα μέλη της παρέας.

Πώς λοιπόν να αντιμετωπίσω τον άνθρωπο που εκφράζεται κυνικά απέναντί μου;

Πιστεύω ότι το ιδανικό θα ήταν να απαντήσεις ακαριαία στα καυστικά σχόλια του, αποδοκιμάζοντας τον τρόπο απόκρισής του, εξωτερικεύοντας την ενόχληση σου. Δεν χρειάζεται να το τονίσεις με την ίδια ένταση και τον ίδιο κυνισμό (βέβαια αυτό επαφίεται στη δική σου διάθεση). Θα ήταν προτιμότερο να μιλήσεις άμεσα, σταθερά και κομψά. Μείνε σταθερός/ή/ό σε αυτό που λες! Άφησε τα έμμεσα και τα συγκαλυμμένα λόγια στους χειριστικούς και τους κυνικούς. Άλλωστε, μην ξεχνάς ότι εσύ δεν είσαι ένας από αυτούς.

Ωστόσο, ο κυνικός σίγουρα θα προβάλει μια άμυνα. Δεν θα παραδεχτεί τη σκληρή πίεση που σου ασκεί. Θα επιρρίψει το πρόβλημα σε εσένα, θεωρώντας ότι εσύ είσαι υπέρ-ευαίσθητος και δεν δέχεσαι «πλάκες». Είναι μια προτροπή. Μην μπερδεύεσαι. Δεν φέρεις ευθύνες για τον κυνισμό του οποιουδήποτε. Το πρόβλημα δεν είσαι εσύ. Είναι εκείνος και η στάση του απέναντι σου. Αν τα «αστεία» του δεν σου προκαλούν ένα έμφυτο γέλιο, μια ενστικτώδη ευχαρίστηση ή κάτι θετικό, δεν αποτελούν αστεία. Ο άνθρωπος έχει δικαίωμα στην ευαισθησία και πίστεψέ με και ο κυνικός είναι ευαίσθητος μέσα του, απλά έχει μάθει να «φοράει την πανοπλία» του σκληρού.

Βάλε τα όρια σου. Προστάτεψε τον εαυτό σου. Με τα όρια αντλείς την δύναμή σου και δεν συμμετέχεις στα παιχνίδια οποιουδήποτε κυνικού και ποδηγετικού ατόμου.

Φωτογραφία: Συμεών Μανιάτης & Σωτήρης Σταματίου

Παρόμοια Άρθρα

Osmosis - TEDx AUTH
Περισσότερα
The Cleaningans - TEDx AUTH
Περισσότερα
lets-talk-about-comedy
Περισσότερα