Ονειρεύεσαι με τα μάτια κλειστά ή ανοιχτά

Ονειρεύεσαι; Και αν ναι, πότε ονειρεύεσαι περισσότερο; Στον ύπνο σου ή μήπως στον «ξύπνιο» σου; Πάντα μου άρεσαν οι λέξεις οι οποίες έχουν παραπάνω από μια διαστάσεις. Αυτές που διακατέχονται από μια πολυπλοκότητα και χρειάζεται ίσως λίγος χρόνος, ώστε να καταλάβεις αν κάποιος μιλάει μεταφορικά ή κυριολεκτικά . Η λέξη «όνειρα», λοιπόν, είναι πράγματι πολυδιάστατη, αφού η σημασία της είναι διττή. Από την μια πλευρά, υπάρχουν τα όνειρα κατά την διάρκεια του ύπνου και η σημασία τους. Από την άλλη, συχνά οι άνθρωποι μιλάμε για τα όνειρα-στόχους που θέτουμε στην καθημερινή πραγματικότητα.

Περίπου το 80% των ανθρώπων ισχυρίζεται πως θυμάται τα όνειρά που βλέπει κατά την διάρκεια του ύπνου. Η έρευνα του Aserinsky και Kleitman(1953) αποκάλυψε ότι τα όνειρα συμβαίνουν κατά την διάρκεια της φάσης REM του ύπνου (το στάδιο του φαινομένου της Ταχείας Κίνησης των οφθαλμών) και πως είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για την εξασφάλιση της ψυχικής υγείας. Μάλιστα, προς ενίσχυση αυτής της παραδοχής, κάποιες μελέτες απέδειξαν πως τα άτομα τα οποία τα ξυπνούσαν κατά την φάση REM (σε πειραματικές συνθήκες), παρουσίαζαν πιο γρήγορα συγχυτικά συμπτώματα σε σχέση με τα άτομα που τους στερούσαν διαφορετική φάση ύπνου. Βασισμένος στα παραπάνω ο Rycroft (1979) υποστήριξε πως κοιμόμαστε, για να μπορούμε να ονειρευόμαστε και κατά συνέπεια να είμαστε ψυχικά υγιείς.

Οι φροϋδικές και μεταφροϋδικές απόψεις διαφοροποιούνται από την προαναφερθείσα νευροψυχολογική θεωρία ως προς τη λειτουργία των ονείρων. Ο Φρόυντ δεχόταν ότι «Το όνειρο είναι η (μεταμφιεσμένη) εκπλήρωση μιας (καταπιεσμένης, απωθημένης) επιθυμίας» (1900:157). Υποστήριζε, με λίγα λόγια, πως τα όνειρα σχετίζονται με το ασυνείδητο μέρος του μυαλού μας, στο οποίο «αποθηκεύονται», χωρίς να το καταλαβαίνουμε, επιθυμίες που ούτε οι ίδιοι γνωρίζουμε πως έχουμε. Επιπλέον, εξέχουσα θέση στην θεωρία του είχε το «φροϋδικό σύμβολο». Πιο συγκεκριμένα, κατά τον ίδιο τα όνειρα είχαν έναν οικουμενικό ερμηνευτικό χαρακτήρα, καθώς βασικά βιολογικά φαινόμενα, όπως η γέννηση, ο θάνατος, η σεξουαλικότητα είναι αυτά που αναπαρίστανται μέσω κοινών συμβόλων που έχουμε όλοι οι άνθρωποι.

Αν και σήμερα πολλοί ερευνητές έχουν αποδεδειγμένες ενστάσεις για τις παραπάνω θέσεις, η άποψη του Φρόυντ είναι μάλλον αυτή που σχετίζεται πιο πολύ με την μεταφορική ερμηνεία που έχουμε προσδώσει στην λέξη όνειρα. Από παιδιά αρχίσαμε να «ονειρευόμαστε με τα μάτια ανοιχτά», να θέτουμε στόχους. Μικρούς ή μεγάλους , δύσκολους ή εύκολους. Ελάχιστη σημασία έχει αυτό. Η αξία φαίνεται στην ανάγκη που έχουμε τα άτομα να προσμένουμε κάτι. Να προσπαθούμε και να βάζουμε όλες μας τις δυνάμεις, ώστε να δούμε αυτό που τόσο ποθούμε να πραγματοποιείται. Πόσο υπέροχη αυτή η δυνατότητα που έχουμε κάποιες στιγμές∙ να μπορούμε να «σκηνοθετούμε» οι ίδιοι την ζωή μας μέσα στο μυαλό μας! Και πόσο ακόμα πιο μαγική η στιγμή, που εκτός από το μυαλό μας, βλέπουμε αυτές τις σκηνοθετημένες στιγμές να εκτυλίσσονται σαν ταινία μπροστά στα μάτια μας.

Αλήθεια το έχετε νιώσει ποτέ; Αυτό το παράδοξο του να θέλεις να τσιμπήσεις τον εαυτό σου, για να καταλάβεις αν ονειρεύεσαι. Πρόκειται για στιγμές ευτυχίας και συναισθηματικής ολοκλήρωσης. Και γι’ αυτόν τον λόγο αξίζει τελικά να προσπαθήσεις πολύ∙ τόσο να βρεις ένα όνειρο όσο και να έχεις το κουράγιο και την δύναμη να επιδιώξεις σκληρά να το κατακτήσεις. Και αν μερικές φορές χάνεις την πίστη σου και αυτά τα θεωρείς παραμύθια, συλλογίσου πως αν ένα καλό όνειρο την ώρα του ύπνου, σε κάνει να αισθάνεσαι χαρούμενος, ένα όνειρο που περατώνεται στην πραγματικότητα λογικά θα σε κάνει να αισθάνεσαι ευτυχισμένος! Μάλιστα, για να ενισχύσω την υπόθεσή μου θα σας παραθέσω την εξής σκέψη μου:

Κάπου διάβασα πως τα «όνειρα» προέρχονται από το ουσιαστικό «ον» (=ύπαρξη) και το ρήμα «είρω» (=συνδέω, συναρμολογώ).Μια ελεύθερη μετάφραση, κατά την γνώμη μου και χωρίς βέβαια να γνωρίζω την ακριβή ετυμολογία της λέξης, θα μπορούσε να είναι: «όνειρα» = αυτά που συνδέουν, συναρμολογούν την ύπαρξή μας∙ και τελικά ένας ελεύθερος συνειρμός: «όνειρα» = αυτά που συνδέουν, συναρμολογούν τα κομμάτια της ευτυχίας μας.

Πηγή πληροφοριών: Bateman, A., & Holmes, J. (1995). Introduction to psychoanalysis: Contemporary theory and practice. Psychology Press.

Φωτογραφία: Συμεών Μανιάτης (@simos_maniatis)

Παρόμοια Άρθρα

Osmosis - TEDx AUTH
Περισσότερα
The Cleaningans - TEDx AUTH
Περισσότερα
lets-talk-about-comedy
Περισσότερα