Όσο κάθομαι σε μια ήσυχη μεριά του σπιτιού μου και ξεκινάω να γράφω για το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας, με αυθαίρετους υπολογισμούς καταλήγω πως την ίδια στιγμή δεκάδες άνθρωποι κυρίως γυναίκες και μικρά παιδιά βιώνουν για πρώτη, δέκατη ή χιλιοστή φορά ένα περιστατικό ενδοοιγενειακής βίας.
Όσο άνθρωποι που βρίσκονται στο νοσοκομείο και διαπραγματεύονται με τα επουράνια για λίγη πίστωση χρόνου που θα τους δώσει το δικαίωμα της ζωής για να επιστρέψουν σπίτι τους, στους δικούς τους ανθρώπους, άλλοι τόσοι διαπραγματεύονται με τον εαυτό τους για το αν θα σιωπήσουν και θα προσπεράσουν για μια ακόμη φορά μια βίαιη συμπεριφορά απέναντι τους, ενώ θα προσεύχονται να επιστρέψουν γρήγορα στη καθημερινότητα τους για να βρουν μια διέξοδο, μια ανακούφιση για να ξεχνούν τί τους περιμένει σπίτι.
Το ξέρω, κανείς δεν μου έδωσε το δικαίωμα να γράφω για το ζήτημα της ενδοοικογενειακής βίας από την στιγμή που δεν έχω υπάρξει θύμα της , όμως και κανείς δεν μου στέρησε την ανάγκη μου να αναφερθώ σε ένα χιλιοειπωμένο αλλά δυστυχώς όχι ξεπερασμένο ζήτημα. Σε περιόδους όπως αυτή, που ξεσπάει μια επιδημική κρίση παρατηρούνται συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Κύπρο, την Ιταλία και την Ισπανία. Το πρόβλημα ωστόσο, εντείνεται όχι μόνο λόγω της πολύωρης παραμονής στο σπίτι που δίνει μεγαλύτερες πιθανότητες για την δημιουργία συγκρούσεων αλλά και της έλλειψης συλλογικών δράσεων προς επίλυσης αντίστοιχων κοινωνικών ζητημάτων.
Ζω, σε μια χώρα όπου η είδηση ότι ένα φοιτητής σκότωσε την κοπέλα του εν περίοδο καραντίνας’’ σχολιάζεται σαρκαστικά και φέρει σχόλια όπως ‘’δεν άντεξε την γκρίνια της’’. Και δεν υπάρχει κανένας ωραιοποιημένος τρόπος για να μεταφέρω κάτι τέτοιο.
Ενώ την ίδια στιγμή ο ΟΗΕ, η Διεθνής Αμνηστία, η Χ.Ε.Ν. Ελλάδος τις τελευταίες εβδομάδες κάνουν επικλήσεις για εντατικοποίηση της προσπάθειας να μειωθούν ή να αποφευχθούν περαστικά που εμπλέκουν βίαιη ενδοοικογενειακή συμπεριφορά. Ποιες προσπάθειες όμως ; Σε μια εποχή όπου καλούμαστε να επιδείξουμε πειθαρχία, σύνεση και να μείνουμε σπίτι, πόσο συχνά αμελούμε το ότι υπάρχουν άνθρωποι που για αυτούς το σπίτι μεταμορφώνεται συνεχώς σε πεδίο μάχης ; Σε περιόδους όπως αυτή της επιδημικής κρίσης γιατί ξεχνάμε τον συνάνθρωπο μας και κλεινόμαστε στον εαυτό μας ; Πόσο εύκολα κρίνουμε βάσει των εμπειριών μας, των προκαταλήψεων μας και των αντιλήψεων που μας διαμόρφωσαν ;
Αν μια φορά θεωρείται δύσκολο, μια γυναίκα να επικοινωνήσει το πρόβλημα της σε μια κοινωνία εκτός πανδημίας ή ενός παγκόσμιου προβλήματος , τότε φαντάζει εξωφρενικά πιο δύσκολο να το μεταφέρει σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης όπου οι πολίτες καλούνται να παραμείνουν στο σπίτι τους. Ίσως στο πολύ τέλος, τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας να έχουν αυξηθεί διότι αυξάνεται ο χρόνος που έρχεσαι αντιμέτωπη με τον άνθρωπο τον οποίο έχεις επιλέξει συνειδητά να πορευτείς. Πόσο αντιφατικό ακούγεται όλο αυτό!
Όπως έχει ειπωθεί στο παρελθόν οι άνθρωποι που επιβάλλονται με τη βία θέλουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο και να επιδεικνύουν τη δύναμη τους. Έτσι σε περιόδους, όπου ο έλεγχος περνά από τα χέρια τους στα χέρια του κράτους ή κάποιου άλλου, ο φόβος ότι τον χάνουν τους οδηγεί σε ακόμη πιο βίαιη συμπεριφορά.
Καταλήγουμε ότι η καθημερινότητα και οι γρήγοροι ρυθμοί της μας βοηθούν να ξεχάσουμε ή να κουκουλώσουμε κάποια από τα μεγαλύτερα μας προβλήματα. Ίσως διότι δεν έχουμε χρόνο να τα σκεφτούμε και έτσι τα ξεχνάμε ή τα αφήνουμε άλυτα στοιβαγμένα σε μια γωνία του μυαλού μας. Όταν όμως η καθημερινότητα μας αλλάζει και είμαστε ανήμποροι να την ελέγχουμε τότε συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με τους μεγαλύτερους μας φόβους ή με τις μεγαλύτερες μας αδυναμίες.
Ζω στην Ελλάδα και είμαι από τις τυχερές που μέχρι τώρα δεν έχω πέσει θύμα βιασμού, σωματικής ή λεκτικής κακοποίησης, ούτε έχω βιώσει περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Όμως ακόμη και να είχα, σκέφτομαι πως ίσως ούτε εγώ να μην είχα τη δύναμη να τα αναφέρω. Όχι γιατί δεν ξέρω την αξία μου ως άνθρωπος αλλά γιατί σε μια κοινωνία κατά βάσει ανδροκρατούμενη, πολλές φορές ένα θύμα φοβάται ότι μπορεί κανείς να μην την ακούσει. Ή ακόμη και αν την ακούσει, δεν θα την στηρίξει.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, χρησιμοποιούν βαρύγδουπους τίτλους για να αναφερθούν σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Αγκαλιάζουν τα θύματα με θαλπωρή, τους ρωτούν τις πιο δύσκολες ερωτήσεις και κάνουν γνωστή την ιστορία τους. Όσο και αν αυτό, δίνει την ευκαιρία να ακουστούν οι φωνές τους στο ευρύ κοινό, πόσο αποτελεσματικό μπορεί να αποδειχθεί όταν αυτό το κοινό ακούει με βουλωμένα αυτιά; Νομίζω, άκρως αναποτελεσματικό.
Σε μια εποχή όπου η απομόνωση θεωρείται αναγκαίο καλό και ένδειξη ατομικής ευθύνης, είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως η φωνή μας παραμένει εξίσου δυνατή και η αξία κάθε ανθρώπινης ύπαρξης εξίσου ίση.
Σε περιπτώσεις όπου κάποιος-α έχει βιώσει περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας ή έχει υπάρξει μάρτυρας τέτοιων περιπτώσεων μπορεί να απευθυνθεί στις παρακάτω υπηρεσίες. Oι συγκεκριμένες υπηρεσίες υπήρχαν και πριν από την επιδημική κρίση και λειτουργούν σε μόνιμη βάση.
Η γραμμή SOS 15900 είναι μια υπηρεσία εθνικής εμβέλειας που δίνει τη δυνατότητα σε γυναίκες ή τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άμεσα και να αναζητήσουν βοήθεια σε επείγοντα περιστατικά βίας. Λειτουργεί σε 24ωρη βάση, 365 μέρες το χρόνο, ενώ παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών μέσω email στη διεύθυνση [sos15900@isotita.gr](mailto:sos15900@isotita.gr).
Παράλληλα, η γραμμή βοήθειας 1440 λειτουργεί ως κέντρο υποστήριξης και δράσης για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας που εντοπίζονται τόσο σε γυναίκες όσο και σε ανήλικα παιδιά.
