Τι σημαίνει άνθρωπος;

Ξυπνάω κάθε πρωί όπως κάθε άνθρωπος. Τρώω και πάω στο σχολείο, στη σχολή, στη δουλειά όπως κάθε άνθρωπος. Αγαπώ τον ήλιο όπως κάθε άνθρωπος. Πονάω όταν πληγώνομαι όπως κάθε άνθρωπος. Ζω, κλαίω, γελάω, ονειρεύομαι όπως κάθε άνθρωπος. Τελικά, όμως, αναρωτιέμαι. Άραγε ξέρω τι σημαίνει άνθρωπος;

Στη ζωή μας, συναντάμε έννοιες, οι οποίες έχουν κάποιο αυστηρό ορισμό που τις χαρακτηρίζει και τους δίνει υπόσταση, και συναντάμε και κάποιες άλλες, οι οποίες δεν μπορούν να περιγραφούν με λόγια ή να περιοριστούν σε ένα πλαίσιο. Ο μόνος τρόπος, για να τις κατανοήσεις είναι να βυθιστείς σε αυτές και να τις ανακαλύψεις βήμα-βήμα. Μια τέτοια έννοια είναι και ο άνθρωπος, κατά την προσωπική μου άποψη. Σίγουρα γνωρίζουμε όλοι τα τυπικά χαρακτηριστικά που καθιστούν ένα πλάσμα άνθρωπο, αλλά όταν διεισδύουμε βαθύτερα, ξεκινά μια πρωτόγνωρη ανακάλυψη .

Ο άνθρωπος αποτελεί ένα πρωτεύον θηλαστικό ζώο. Συνεπώς, θα ήταν λογικό να ζει και να συμπεριφέρεται σαν τα υπόλοιπα ζώα. Ωστόσο, η κοινωνική του φύση οδήγησε στην εγκαθίδρυση συστημάτων αξιών μεταξύ των ανθρώπων και η αυξημένη διανοητική του ικανότητα και η λογική του σκέψη τον οδήγησαν στην πνευματική αναζήτηση και εξέλιξη. Σταδιακά, καταδίκασε τους νόμους της φύσης και εξύψωσε την ύπαρξη του σε κάτι παραπάνω από το φυσικό, δίνοντας στην ανθρωπότητα ένα μεγαλύτερο σκοπό και ένα όραμα πέρα από την επιβίωση.Το ερώτημα που προκύπτει είναι τι συμβαίνει όταν ο ίδιος ο άνθρωπος υποβιβάζει την ανθρώπινη αξία.

Αμέτρητα τα παραδείγματα της κτηνωδίας και της σκληρότητας του. Άνθρωποι σκότωσαν ανθρώπους, άνθρωποι υποδούλωσαν και σκλάβωσαν ανθρώπους, άνθρωποι πολέμησαν ανθρώπους. Έτσι, λοιπόν, ο Αργύρης Χιόνης κάποτε είχε γράψει “Το ύψος του ανθρώπου ξεκινά από τα πόδια και φτάνει μέχρι το κεφάλι. Από εκεί και πάνω ξεκινάει το ανάστημά του” και κατάφερε να περικλείσει σε αυτή την φράση το μυστικό της ανθρώπινης ψυχής. Αυτό που πραγματικά εξυψώνει και διαχωρίζει τον άνθρωπο από την υπόλοιπη πλάση είναι η ανθρωπιά, το ανάστημά του, κάτι περισσότερο από το ανθρώπινο σώμα και τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Η επιλογή που γίνεται ανάγκη να βάλει το συνάνθρωπό του πάνω από αυτόν, να πονέσει μαζί του, να παλέψει μαζί του και να δεχτεί κάθε πόνο και αδικία του άλλου σαν δικό του. Αυτή η πράξη δεν πηγάζει από την παρόρμηση κάποιας έμφυτης ανάγκης αλλά από τη συνειδητή επιλογή να τιμήσει την ηθική και την ανθρωπιά του αντί να “πατήσει” πάνω στον άλλον για δικό του όφελος. Και η ανθρωπιά δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από την απόκλιση συνειδητότητας μεταξύ των ανθρώπων. Η συνειδητή επιλογή αν θα επιλέξει να αδικηθεί ή να αδικήσει. Ελάχιστοι γνωρίζουν αυτή την πτυχή του να είσαι άνθρωπος.

Ο Παπανούτσος είχε χρησιμοποιήσει τη φράση “Το “φυσικό” δεν είναι κατ’ ανάγκη και “αξιόπρακτο”, για να επιχειρηματολογήσει ενάντια στο δίκαιο της πυγμής. Το γεγονός ότι η φύση λειτουργεί με βάση αυτό το δίκαιο δεν δικαιολογεί τη βιαιότητα του ανθρώπου, αλλά υπενθυμίζει πόσο δρόμο έχουμε ακόμη μπροστά μας μέχρι να σκοτώσουμε το κτήνος μέσα μας. Ο Τάσος Λειβαδίτης έχει γράψει το πολύ γνωστό και αγαπητό ποίημα “Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος”, στο οποίο με στίχους που μιλούν στην ψυχή μας περιγράφει πως νιώθει αυτός την έννοια του ανθρώπου.

Εγώ θα ήθελα να δώσουμε σημασία μόνο στην φράση “Αν θες να λέγεσαι άνθρωπος” και ιδιαίτερα στο υποθετικό αν, το οποίο προσφέρει την ελευθερία να δεχτείς αυτή την πρόσκληση ή όχι, σε ρωτάει αν είσαι έτοιμος να απαρνηθείς ό,τι η φύση σου επιβάλλει για χάρη της ανθρωπιάς, της αγάπης και της αλληλεγγύης. Στο τέλος, είναι πάντα μια συνειδητή επιλογή. Ένα ναι ή ένα όχι.

Εσύ θες να λέγεσαι άνθρωπος;

Παρόμοια Άρθρα

Osmosis - TEDx AUTH
Περισσότερα
The Cleaningans - TEDx AUTH
Περισσότερα
lets-talk-about-comedy
Περισσότερα